Hvað fá þingmenn mikið 2018 – og hver hefur þróunin verið?

Fyrir nokkrum dögum birti ég greiðslur til þeirra fimm þingmanna sem hæstar greiðslur hafa fengið frá Alþingi ár hvert undanfarin 12 ár. Í dag birti ég áætlaðar greiðslur til þingmanna árið 2018 miðað við yfirlit á vef Alþingis. Ég bætti við launum í desember og áætlaðri desemberuppbót. Það vekur athygli að ráðherrar eru neðarlega á listanum, en þeir fá um 600 þúsund krónum meira í mánaðarlaun (og forsætisráðherra um 800 þúsund krónum meira) en almennir þingmenn. Þeir fá kostnað við ferðalög greiddan af ráðuneytum sínum og eru með bíl og bílstjóra.

Rétt er að leggja áherslu á að hér er um að ræða heildargreiðslur frá Alþingi, þar með talin laun.

Liðirnir flokkast sem hér segir: Fastur ferðakostnaður í kjördæmi, húsnæðis- og dvalarkostnaðargreiðsla, ferðir með bílaleigubíl, flugferðir og fargjöld innan lands, annar ferðakostnaður utan lands, dagpeningar, flugferðir utan lands, gisti- og fæðiskostnaður utan lands, álag á þingfararkaup, laun (þingfararkaup) og fastur starfskostnaður. Mörgum þessum liðum, en ekki öllum, fylgir beinn útlagður kostnaður, t.d. vegna flugferða og hótela á fundum erlendis.

Listinn fylgir hér á eftir, en áður en að honum kemur sýni ég hvernig meðalgreiðslur til þingmanna (í milljónum króna á mánuði) hafa þróast undanfarin 12 ár á föstu verðlagi.

Þessi mynd sýnir að greiðslurnar sveiflast talsvert frá ári til árs,  milli einnar milljónar króna á mánuði og einnar og hálfrar, og hafa almennt farið hækkandi, en það er vel þekkt að þingfararkaup var hækkað með úrskurði kjararáðs í október 2016, eins og rækilega hefur verið tíundað.

Önnur mynd kom mér meira á óvart. Ég reiknaði hvernig greiðslurnar hefðu breyst frá árinu 2007 sett sem 100. Þær hafa vissulega hækkað að raunvirði, en þó ekki nema um 13% m.v. árið 2018, en 23% m.v. árið 2017. Rétt er að undirstrika að greiðslur vegna 2018 byggja á áætlun að hluta, en vissulega læðist að manni grunur um að aukið gagnsæi varðandi greiðslurnar valdi því að úr þeim dragi.

Á myndinni sýni ég líka þróun vísitölu launa á vinnumarkaði. Í ljós kemur að þróunin er mun líkari en ætla mætti af umræðum um launakjör þingmanna. Ef tekið er meðaltal árin 2017-18 hafa greiðslur til þingmanna hækkað um 18% að raunvirði frá 2007, en laun á vinnumarkaði um 23,5%. Þessar tölur ættu að vera innlegg í umræðuna um kjör alþingismanna.

Á árinu 2018 stefnir í að greiðslur til þingmanna verði sem hér segir (desember áætlaður):