Þöggun er upplýst umræða (BJ)

Sumum kann að þykja textinn í bréfinu kunnuglegur, en eins og lesendur Morgunblaðsins vita er góð vísa aldrei of oft kveðin. Gefum ritstjóranum orðið:

„George Orwell birti mönnum nýja mynd af alræðisríkinu og opnaði augu margra pólitískra blindingja. Bók hans 1984 og áður Dýrabær höfðu annað og meira bit en margt sem áður hafði verið skrifað. Orwell benti á að alræðisríkið væri stjórnmálalegt takmark í sjálfu sér en ekki tæki í þágu stórbrotinna hugsjóna eins og látið var í veðri vaka og alltof margir féllu fyrir. Alræðisríkið gengi sífellt lengra og vildi loks ekki aðeins ákvarða gerðir manna, heldur jafnframt og ekki síður hugsanir þeirra og hugmyndir.

Öfugmælin, hinar óskeikulu yfirlýsingar alræðisins, voru táknmyndir þessa: „Stríð er friður. Frelsi er ánauð. Fáfræði er máttur.“ …

Evrópusambandið er sérdeilis frægt fyrir áróðurstengdar yfirskriftir í starfsemi sinni. Enda fer vel á því, þar sem embættisheiti helstu valdamanna er „kommissarar“ sem stjórna umboðslausir fjarlægum löndum „með tilskipunum“. Og orðagjálfur þeirra sem hallastir eru undir að fórna fullveldi þjóðar sinnar til þessa miðstýrða sambands virðist draga dám af því. Þeir ætla að „kíkja í pakkann“ þótt þeir og flestir aðrir viti að enginn slíkur er til. Nema átt sé við þær eitthundrað þúsund síður af tilskipunum, sem umsóknarríkjum er gert að gleypa áður en þau fá aðild. Þær liggja allar fyrir á tölvukubb og er aldrei pakkað inn.

Samfylkingin hafði lengi á stefnuskrá sinni það háleita markmið að fara ætti sem fyrst að vinna að „samningsmarkmiðum Íslands“ sem svo yrði byggt á í samningaviðræðum um aðild, sem Evrópusambandið sjálft segir þó að fari alls ekki fram. Samfylkingin óð svo í að samþykkja aðild, þegar þjóðin var löskuð og vönkuð eftir efnahagsáfall, án þess að nokkur slík „samningsmarkmið“ hefðu verið rædd við þjóðina, samþykkt af henni eða svo mikið sem sett á blað.

Félagsskapur þeirra sem segja vilja segja „já“ við því að ganga í Evrópusambandið með þeim fullveldisafslætti sem fylgir (og flestir þeirra eru farnir að viðurkenna) hafa ekki kjörorðið „Já, Evrópa“ heldur snúa þeir öllu á haus og hafa það „Já, Ísland!“ Sá hópur í Sjálfstæðisflokknum, sem hallur er undir þetta, er mjög fámennur, en ofríkisfullur í öfugu hlutfalli við það gagnvart þorra flokksmanna og stuðningsmanna flokksins. Þeir hafa myndað sérstakan félagsskap og sett sér skriflegan málefnagrundvöll. Í upphafi þeirra reglna segir: „Tilgangur félagsins er að standa vörð um sjálfstæði Íslands.“ Þetta minnir óneitanlega á áfengislögin. En af hverju í ósköpunum leggjast menn svona lágt? Tilgangurinn er augljós. Hann er að berjast fyrir því að Ísland gangi í Evrópusambandið. Enda hafa helstu forsprakkar þessa félagsskapar svo sannarlega hamast fyrir þann málstað.

Nú er það auðvitað svo, að það er gild pólitísk afstaða að vilja ganga í Evrópusambandið og hlýtur að vera hægt að færa fyrir því málefnaleg rök sem standast lágmarkskröfur. Ef menn stofna til félagsskapar um slíkan þátt, en vilja ekki ganga beint í Samfylkinguna, eina flokkinn sem hefur það erindi í stefnu sinni og þar efst á blaði, af hverju segja þeir það ekki? Skammast þeir sín fyrir hugsjónina? Ef þetta eru sjálfstæðismenn sem eru óánægðir með að hafa lítinn hljómgrunn í sínum flokki með þetta hugðarefni, af hverju gefa þeir í skyn, með stefnumarkandi yfirlýsingu, að Sjálfstæðisflokkurinn vilji ekki standa vörð um sjálfstæði Íslands? Þess vegna hafi þeir orðið að stofna sérstakan hóp fyrir sig, þótt þeir séu áfram í flokknum. Það gerðu þeir því eingöngu af því að Sjálfstæðisflokkurinn vildi ekki samþykkja að ganga í Evrópusambandið, en ekki vegna þess að flokkurinn vildi ekki standa vörð um sjálfstæði Íslands, sem hann hefur gert betur en aðrir flokkar síðan árið 1929. Ekki er þessi hópur með þessi látalæti til þess eins að gleðja George Orwell, löngu látinn. Honum hefði að vísu vafalítið verið skemmt.

Nú liggur fyrir, staðfest í mörgum könnunum, að sá hópur innan Sjálfstæðisflokksins sem vill ganga í ESB er mun fámennari en þeir félagar og stuðningsmenn Samfylkingarinnar sem ekki vilja ganga í það samband. En síðarnefndi hópurinn virðist halda sig algjörlega til hlés og ekki hafa neinn vettvang innan síns flokks. Eða ber hann kannski svona ríka virðingu fyrir vilja mikils meirihluta í sínum flokki ólíkt sjálfstæðismönnunum? Kristinn Karl Brynjarsson verkamaður, sem situr í Verkalýðsráði Sjálfstæðisflokksins, skrifaði grein í blaðið í gær. Hann segist gera það til varnar formanni sínum og ljóst er að greinarhöfundi þykir ekki mikið til félagsskapar „Sjálfstæðra Evrópumanna“ koma. Segir þá þó hafa ítök víða, „í atvinnulífi, bankakerfi, fjölmiðlum og víðar“. Hann segir félagsskapinn aðeins brot af skráðum sjálfstæðismönnum, en hafi þó tekist með frekjulegum málflutningi í fjölmiðlum að eitra innviði og starf Sjálfstæðisflokksins. Kristinn Karl segir svo: „Það kannski skýrir meint dálæti andstæðinga Sjálfstæðisflokksins á Sjálfstæðum Evrópumönnum.“

Greinarhöfundur segir einnig: „Þessi hópur verður að sætta sig (við) það, að verða undir í kosningum um stefnumál og una þeim úrslitum án þess að beita forystu flokksins og aðra flokksfélaga stöðugu áreiti með því að þröngva sínum minnihlutaskoðunum upp á meirihluta flokksins. Eyðileggja fyrir honum með dólgslegum yfirlýsingum og dónalegum uppnefningum gagnvart hinum almenna flokksfélaga og forystu flokksins vegna þess að meirihluti flokksfélaga og forystan vilji fylgja annarri stefnu en þeir.“

Það er auðvitað svo, að þeir sem verða undir með sín sjónarmið í stjórnmálaflokki þurfa alls ekki að leggja árar í bát. Þeir mega auðvitað halda áfram að berjast fyrir þeim og hafa það markmið að ná meirihlutafylgi fyrir sínum viðhorfum. Það eru vissulega mörg dæmi um það, að sjónarmið, sem hafa verið undir í flokki, fái síðar meiri byr og verði jafnvel ofan á. Stjórnmálaflokkar eru auðvitað í eðli sínu opnir fyrir málamiðlunum. Í stórum flokki er vafalaust, t.d. að loknum landsfundi, hægt að finna einstaka fulltrúa sem eru ósáttir við eitthvað sem samþykkt er. En þeir sætta sig við niðurstöðuna vegna þess að þeir eiga almennt samleið með flokki sínum.

Í Evrópumálum hafa menn beitt sér fyrir málamiðlunum til að koma til móts við þá sem hafa verið áhugasamastir um þau. Þar hefur mikill meirihluti flokksins í tvígang gengið mjög langt til að koma til móts við tiltölulega lítinn minnihluta. En því miður er reynslan sú, að þótt þannig hafi verið lengra gengið en var hóflegt hefur hinn hávaðasami minnihluti haft mjög sérkennilega nálgun gagnvart þeim „sáttum“ sem gerðar voru, eingöngu í þágu þeirra. Þeir hafa margoft sýnt að þeir telja flokkinn eftir það bundinn við sáttina, en þeir sjálfir hafi áfram frítt spil og þurfi ekkert með hana að gera.

Vafalítið er mikið óþol komið í margan góðan flokksmanninn vegna þessa. Það geta fáir undrast“

Hér lýkur hinu ágæta Reykjavíkurbréfi að þessu sinni.